Eğer farklı bir tatil yapmak istiyorsanız, ‘ben yere göğe sığmam’, ‘hem gözüm hem de gönlüm doysun’ ya da ‘doyamadığım anlar biriktireyim’ diyorsanız size istisnasız bir rota olarak Kapadokya’yı önereceğiz. Kapadokya yapılacak, gezilecek, görülecek o kadar fazla detay barındırıyor ki hepsini anlatmak bir dantel ilmiği saymak gibi aslında. Ama gitmişken Kapadokya’da yapılacak 10 şey var ki, zaman ayırın, deneyin, görün, unutamayacaksınız diyoruz. Neler mi?
Kapadokya dünyanın hiçbir yerinde göremeyeceğiniz mucizevi bir oluşum ve medeniyetler beşiği. Her köşesinde farklı bir tarihe yolculuk yapacak, her dilde bir efsane dinleyerek şaşıracaksınız. Sizi hayrete düşüren o çok bilindik peri bacalarının yanı sıra, halen açıklanamayan sırlara gebe yeraltı şehirlerinden, kalelerinden, vadilerinden ve hatta gökyüzünün renginden bile ‘farklıydı’ diye bahsedeceksiniz. İşte Kapadokya’da yapılacaklar ve yapmadan dönmeyin önerilerimiz;
1. Kapadokya Tarihi yerlerini gezin
Ürgüp, Göreme, Avanos’u Kapadokya’nın köşeleri sayarsak; her köşesinde farklı medeniyetlerin hikayelerini yaşatan yapılarla karşılaşacaksınız. Bunlardan birçoğunun tarihi Kalkolitik döneme, Hititlere uzanacak kadar eski; bazıları ise Selçuklu, Osmanlı gibi Türk medeniyetlerinin temelini oluşturan yakın tarih izleri. Hristiyanların Roma baskısından korkarak kaçak yaşadığı ve yayılarak çoğaldığı vadiler, vadilerde bazen gizli saklı, bazen derli toplu karşılaşacağınız kiliseler, medreseler; kayaların içine oyulmuş evler, geçim kaynağı olmuş güvercinlikler size farklı masallar anlatacak, farklı zamanlara götürecek. Kapadokya’da yapılacaklar arasında Göreme Açık Hava Müzesi’nde ‘mutlaka görün’ diyeceğimiz kompleks yapılardaki freksleri, Ihlara’nın gizli cennetini, tepeden bakıp ‘aziz Kapadokya’ dercesine sivrilen kaleleri, camileri, kaya mezarları, türbeleri saymakla bitmiyor. Zamanınız varsa, bol noktalı bir bölge haritasıyla, zamanınız azsa Göreme Açık Hava Müzesi, Ihlara Vadisi, Uçhisar Kalesi gibi olmazsa olmaz tarih abidesi yerleri işaretleyerek geziye başlayın deriz.
Kapadokya’da yapılacaklardan Kapadokya müzelerini ise en otoriter tarih anlatıcıları olarak listemize dahil edelim. Kapadokya tarihini 200’ü aşkın bebekle ilginç bir şekilde anlatan Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi, geçmişten günümüze bölgeyi betimleyen Ortahisar’daki Kapadokya Etnografya Müzesi ve dünyanın en ilginç 15 müzesi içinde yer alıp Guinness Rekorlar Kitabı’na da giren binlerce kadın saçı tutamının olduğu Avanos Saç Müzesi görülmeye değer. Hem arazide hem de salonlarda zengin bir tarih şöleni sizi bekliyor.
2. Yeraltı şehirlerine inin
Kapadokya’da yapılacak 10 şey arasında en ilginç deneyimlerden biri de dünyanın merkezine yolculuk misali derine inmek olacak. Derinlerde neler mi var? Size Mısır Piramitleri gibi gizemli ve müthiş bir mühendislik zekasıyla, matematik kullanılarak yapılmış desek; öyle derin ki en derinlerine halen inilmemiş, sadece kaç metre olduğu tahmin ediliyor desek; Ya da yerin 10’larca metre altında uzun süre çıkmadan binlerce insanın ve hayvanın nefes alabileceği kılcal hava kanallarıyla donatılmış desek; Kapıları kime neye karşı olduğunu henüz bilmediğimiz kocaman değirmen taşlarıyla kapatılmış ve korunma tedbirleri hayret uyandırıcı desek ne dersiniz? Kapadokya’da şu an bilinen 36 yeraltı şehri var. Bunlardan en büyüğü tarihi M.Ö. 3000’lere dayanan Kaymaklı ve Derinkuyu Yeraltı Şehri. Kapadokya’da yapılacaklar arasında Kaymaklı ve Derinkuyu’yu önerdiğimiz kadar Özkonak, Tatlarin, Mazı, Özlüce, Gaziemir yeraltı şehirlerini de gezmenizi öneriyoruz. Savaşlardan kaçan halkın güneş ışığına hasretini ancak yeraltı şehirlerini gezerken hissedecek, çömelerek yürürken o zamanlarda yaşamadığınıza şükredeceksiniz.
3. Peri bacalarının eşliğinde vadilerde yürüyün
Trekkingi seven, kuş cıvıltılarından ve meyve yüklü ağaçların arasında gezmekten hoşlanan gezginlerdenseniz; Kapadokya’da yapılacaklar arasında en keyif veren yürüyüşleri de es geçmeyelim. Bitki örtüsü her mevsimin tuvalinde ayrı renkler barındırıyor. Sonbaharda kızıla dönmüş yapraklar, baharda yerini yemyeşil bir doğaya bırakıyor. Kışın kar altında bir doğayı hiç bu kadar çekici göremeyeceğinizi de ekliyoruz. Yer yer derelerin eşlik ettiği, bazen şelalelerle karşılaşacağınız vadilerde güvercinleri yol arkadaşı edinebiliyorsunuz. Kayısıları, erikleri ağaçların dallarından koparıp, bağların arasından süzülebiliyorsunuz. Vadiler sadece yürüyüş parkuru değil, aynı zamanda kayaların içine oyulmuş tarihi kiliseleri, yaşam alanlarını, peribacalarını da üzerine dizmiş gerdanlıklar. Herkes tarafından keşfedilmiş ve uğrak yeri olmuş Güvercinlik Vadisi, güneşin batışı denince akla gelen Kızıl Vadi, romantizmi çağrıştıran Aşk Vadisi, Peribacalarının şov yaptığı Zelve, Paşabağı görülmeye değer vadiler. Bir de henüz kıymeti pek anlaşılamamış film platosu gibi ürperten Gomeda Vadisi gibi vadiler var ki, gidin görün diyoruz.
Tabii Göreme’nin, Çavuşin’in, Ürgüp’ün sokak aralarını da Kapadokya’da yapılacaklar listesinde hürmetle analım. Eski taş evlerin ihtişamı ancak sokaklarından yürüyerek görebilir, fotoğraf çekmek için uzun molalar verebilirsiniz. Kısacası Kapadokya’da yürüyün. Hem vadilerinde, hem de sokaklarında! İnanın yorulmayacaksınız.
4. Balon turuna katılın
Kapadokya’da bulutların arasından geçerek aşağıda peribacalarının arasından süzülen vadileri görmek, rüzgarın keyfine göre dalgalanıp, rüzgarın canı nereye isterse oraya inmek kendinizi en özgür hissettiğiniz anlardan biri olacak. Belki bir evlilik teklifi ya da bir balayı hediyesi olacak kadar özel, hayatınıza eşsiz bir anı katacak kadar kalıcı olan Kapadokya balon turuna katılmak için bölgede profesyonel olarak çalışan firmalarla irtibat kurabilirsiniz. Kapadokya’da yapılacak 10 şey arasında balon turunu en farklı aktivite olarak şiddetle öneriyoruz. Daha gün doğmadan doğanın uyanışını, peribacalarının şükreden duruşlarını, güneşin gözlerini açışını kaçırmayın. Kapadokya balon turu pahalı bir aktivite olsa da inanın buna değer.
5. Avanos’ta çömlek yapın
Avanos’un merkezinde bolca göreceğiniz ve ‘chez’ olarak isimlendirilen işliklerde önce ustasının, sonra da içinizdeki sanatçının neler yapabileceğini göreceksiniz. Çarkın başına oturup kilin iki avuç arasında şekillenmesini, bir vazoya ya da bir testiye dönüşmesini izleyerek ‘bunu ben yaptım’ gururunu duyacaksınız. Çömlek yapmak günümüzde terapistlerin bile ruh sağlığına iyi gelen reçete maddelerinden birisi. Biz de Kapadokya’da yapılacaklar arasında ‘çömlek yapın’ diyor, keyif alacağınızın garantisini veriyoruz. Bu arada Avanos’daki Güray Müze’de hem kilden hem de taştan yapılmış birçok eser görecek, Kızılırmak’ın biriktirdiği toprağın nasıl sanatçı bir halk yarattığına bu eserlerle bir kez daha şahit olacaksınız. Haydi, bulayın elinizi çamura ve başlayın sanatçı yanınızı ortaya koymaya.
6. ATV’yle dolaşın, ata binin
‘Adrenalin iyi gelir’ görüşünde bir gezginseniz çamurlu ve sulak alanları yarıp geçerek özgürlüğün tadına atv turuyla doyabilirsiniz. Atv kullanmak için ehliyete veya şoförlüğe ihtiyaç yok. Günlük veya saatlik olarak kiralayabiliyorsunuz. Ata binmek de bir jokey kadar tecrübe gerektirmiyor. At çiftliklerinde güvenliğiniz için bilgilendiriliyor ve kısa bir eğitim alıyorsunuz. Üstelik gezinti atları da işlerini nasıl yapacağını bilen uysal atlar. Dolunay safarilerinin tadına da at binerek daha çok doyuluyor desek yalan olmaz. Kapadokya’nın gizemli ve renk cümbüşü vadilerinde, peribacaları eşliğinde ‘değmeyin keyfime’ dedirtecek kadar eğleneceksiniz.
7. Kapadokya mutfağının lezzetlerini keşfedin
İç Anadolu mutfağının özünden nasiplenmiş, yöre insanının hüneriyle lezzetlenmiş yemeklerin yanında dünya mutfağından bir yelpaze de bulabilirsiniz Kapadokya’da. Ama ‘kendine haslık’ arıyorsanız birkaç özel sunum var ki mutlaka deneyin diyoruz. Testi kebabı her ne kadar yöreye dışarıdan giren bir lezzet olsa da pişmesi, sunumu tamamen Kapadokya’ya özel. Testi masanızda kırılıyor ve buharın lezzetiyle yarı doyuyorsunuz. Tandırı, çömleği özel pişirme yöntemleri. Etleri uzun zamanda piştiği için daha bir leziz. Kuru fasulye bile erbabı bir yerde yediğinizde farklı gelecek. Kebaplarının yanında ayva dolması, dıvıl, kömbe, sızgıt gibi şehir hayatına sızmamış yemeklerin tadına da bakın.
8. Şarap tadımlarına katılın
Bölge aslında Orta Anadolu’nun şarapçılık dendiğinde ilk akla gelen üzüm cenneti. Emir üzümleriyle üretilen beyaz şaraplarının namı ise sınırları aşıp dünyada tanınmış. Hititlerden bu yana ekilen bağlar üzümlerinin kalitesini ise bölgenin tüflü toprağına borçlu. Tüflü toprak hem asmaların iyi üzüm vermesini ve haşerelerden korunmasını, hem de kolay oyularak mahzen oluşmasını sağlıyor. Kayalara oyulmuş mahzenler yaz kış sabit ısılarıyla şaraba kaliteli bir olgunluk katıyor. Nevşehir civarında irili ufaklı birçok şarap üreticisi bulunmasına rağmen Ürgüp Turasan ile Uçhisar Kocabağ şarapçılık Kapadokya’nın en eski ve en ünlü şarap üreticilerinden. Bol ödüllü şarap çeşitlerini tatmak ve satın almak için Kapadokya’da yapılacak 10 şey arasında bu firmalara bir uğrayın diyoruz.
9. Türk gecelerine akın
Özellikle Uçhisar ve Avanos’da Türk kültürünü tanıtmak ve eğlenceli vakit geçirmek amacıyla düzenlenen Kapadokya Türk gecelerine yabancı turistlerin ilgisi büyük. Çok büyük kayadan oyma yeraltı restaurantlarında semazen gösterisinden, oryantale, fasıldan folklora kadar farklı danslar izleyip eğleneceksiniz. Eğlenirken yöre mutfağının leziz yemekleri ve kaliteli şarapları kadar, mekanların Kapadokya’ya has atmosferinden de etkileneceksiniz.
10. Kaya (Cave) otellerde konaklayın
Beklentiniz konaklamada konfordan yanaysa dünya sıralamalarına girmiş en lüks otelleriyle Uçhisar’da yöresel temalı mağara odalarda vadilere bakan bir manzarayla uyanacaksınız. Eğer bütçeniz daha mütevazi konaklamaya uygunsa yine yöresel olarak düzenlenmiş taş evler bolca var Kapadokya’da. Hem eski yaşamın izlerini, hem de modernliğe uyumunu bir arada yaşayacak, dünyanın en güzel sabahlarına burada ‘günaydın’ diyeceksiniz.
Kapadokya’nın fotoğraf çekmek için en iyi fonlardan biri olduğunu, fotoğrafçılık konusunda uzman olmasanız da harika albümler yaratacağınız bir diyar olduğunu da hatırlatalım. Yerde ya da gökte, veya yerin altında eşsiz bir dünya sizi bekliyor. Size sadece anları sindirerek yaşamak ve albüme fotoğrafını koymak kalıyor. Kapadokya’da yapılacaklar listesi burada sonlanmıyor. Gerisini sizin keşiflerinize bırakıyoruz.
